Հուլիսի 5-6-ին ՀՀ ԳԱԱ նախագահության նիստերի դահլիճում տեղի ունեցավ ՀՀ սփյուռքի նախարարության և Իրավաբանների համահայկական խորհրդաժողովի կողմից կազմակերպված իրավաբանների համահայկական երկրորդ համաժողովը, որին մասնակցում էին 100 անվանի իրավաբաններ Հայաստանից, Սփյուռքից և Արցախից: Համաժողովին մասնակցում էր նաև Վիրահայոց Թեմի առաջնորդի խորհրդական և Թեմի իրավաբանական բաժնի պատասխանատու Լևոն Իսախանյանը:

ՀՀ Սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանը համաժողովին ներկայացրեց ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսյանի ուղերձը:

Ողջունելով համաժողովի մասնակիցներին, ՀՀ սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանը կարևորեց. «Ցեղասպանությունից անցել է շուրջ 100 տարի, մնացել են ցեղասպանության վերքերն ու հետևանքները, սակայն, ի հեճուկս ցեղասպանություն գործած Թուրքիայի, հայ ժողովուրդն այսօր կա, ունի երկու պետություն և հզոր Սփյուռք, ուստի պատմական արդարության վերականգնմանն ուղղված մեր պայքարը դեռ առջևում է»: Ողջույնի խոսքով հանդես եկան նաև ՀՀ սահմանադրական դատարանի նախագահ Գագիկ Հարությունյանը, ՀՀ արդարադատության նախարար Հրայր Թովմասյանը, ՀՀ գլխավոր դատախազ Աղվան Հովսեփյանը, ՄԻԵԴ-ի դատավոր Ալվինա Գյուլումյանը, Մարդու իրավունքների պաշտպան Կարեն Անդրեասյանը, ԼՂՀ արդարադատության նախարար Արարատ Դանիելյանը:

Երկօրյա աշխատանքի ընթացքում քննարկվեցին միջազգային ատյաններում Հայ Դատի իրավական լուծման հարցը բարձրացնելու նպատակահարմարության, պահանջատիրության ձևակերպման և տարածքային փոխհատուցման, ցեղասպանության ենթարկվածների ժառանգների գույքային փոխհատուցման վերաբերյալ դատական ատյաններ անհատական և խմբակային կարգով հայցադիմումներ ներկայացնելու, իրավահաջորդության և պահանջատիրության և այլ հարցեր: Իրավաբանները անդրադարձան նաև Սևրի և Կարսի միջազգային պայմանագրերի իրավական հետևանքների, մարդու իրավունքների ոլորտում Ժնևյան կոնվենցիայի հետադարձ ուժի կիրառման հետ կապված հիմնախնդիրներին:

Համաժողովի շրջանակներում Հայաստանի ազգային պատկերասրահում տեղի ունեցավ «Նոր հազարամյակի սահմանադրականությունը. Իրականության պարադիգմները և մարտահրավերները» գրքի շնորհանդեսը: Համաժողովի մասնակիցներն այցելեցին Ծիծեռնակաբերդ՝ Հայոց ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիր:

Ամփոփելով համաժողովի աշխատանքները՝ ՀՀ սահմանադրական դատարանի նախագահ Գագիկ Հարությունյանը հայտարարեց, որ ստեղծվում է հատուկ հանձնախումբ՝ Հայոց ցեղասպանության հիմնախնդիրների իրավական թղթածրարն ամբողջականացնելու նպատակով:

Համաժողովն ընդունեց հայտարարություն: