|
 2018 թվականի հունիսի 1-ին, Նինոծմինդայի շրջանի Սաթխա գյուղում մեծ հանդիսավորությամբ նշվեց Սաթխայի հերոսամարտի 100-ամյակը: Վիրահայոց թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Վազգեն եպիսկոպոս Միրզախանյանը, Նինոծմինդայի շրջանի հայության հոգևոր հովիվ արժանապատիվ Տեր Արմաշ քահանա Պողոսյանի, Ռուսթավի և Մառնեուլի քաղաքների հայության հոգևոր հովիվ արժանապատիվ Տեր Նարեկ քահանա Ղուշչյանի և առաջնորդարանի պաշտոնեության հետ, մասնակցեց Սաթխա գյուղի հերոսամարտի պանծալի 100-ամյակի հոբելյանական տոնակատարությանը: Սաթխացիների տոնին մասնակից էին դարձել Վրաստանի խորհրդարանի պատգամավորներ Հենզել Մկոյանը, Սամվել Մանուկյանը, Դավիթ Ճիճինաձեն, Վրաստանում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ռուբեն Սադոյանը, Ախալքալաքի Սակրեբուլոյի նախագահ Նաիրի Իրիցյանը, Նինոծմինդայի Սակրեբուլոյի նախագահ Սմբատ Կյուրեղյանը, Ախալքալաքի և Նինոծմինդայի քաղաքապետներ Յուրիկ Ունանյանը, Անիվարդ Մոսոյանը, տեղական իշխանության այլ ղեկավար դեմքեր:
Օրը տոնական էր:Սաթխա էին ժամանել ինչպես Վրաստանի տարբեր շրջաններից, այնպես էլ մայր հայրենիք Հայաստանից և Ռուսաստանի Դաշնությունից սաթխացիներ և հյուրեր:
Միջոցառումը ողջույնի և շնորհավորանքի խոսքով բացեց Նինոծմինդայի քաղաքապետարանի կրթամշակութային վարչության պետ, Վիրահայոց թեմի Ռաֆայել Ջավախ կենտրոնի ղեկավար Ժորա Սնխչյանը: Վերջինս անդրադարձ կատարեց օրվա խորհրդին, ոգեկոչեց հերոսաբար ընկած 500 սաթխացիների հիշատակը, արժևորեց մարտաշունչ պայքարում տեղացիների ցուցաբերած անկոտրում կամքն ու հերոսությունը:
Վիրահայոց թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տեր Վազգեն եպիսկոպոս Միրզախանյանը խոսքը սկսեց Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ կաթողիկոսի Օրհնության գրի ընթերցմամբ, ապա իր շնորհավորանքն ու բարեմաղթանքը հղեց ներկաներին: Շնորհավորանքի խոսքով հանդես եկան Վրաստանում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ռուբեն Սադոյանը, տոնի հիմնադիրներ պատմաբան և ազգագրագետ Արտյուշա Սանոսյանը, Ալբերտ Իսոյանը և այլք:
Օրը ուրախ և հիրավի տոնական դարձավ Հայաստանից ժամանած արվեստագետներ՝ «Սասնա ծռեր» պարային համույթի, ժողովրդական երգիչներ Արսեն Գրիգորյանի (Մրո), Մկրտիչ Մկրտչյանի, Արսեն Գրիգորյանի, Մավր Մկրտչյանի կատարումներով, Ախալքալաքի «Ջավախք», »Նինոծմինդայի «Փարվանա», Ջիգրաշենի «Նաիրի» երգի-պարի համույթների, անհատ կատարողների, ասմունքողների և մյուսների ելույթներով:
Սաթխայի հերոսամարտի հիշատակումը, որը սկսվել է 2003 թվականից Սանոսյան ընտանիքի նախաձեռնությամբ, Նինոծմինդայի շրջանի Սակրեբուլոյի որոշմամբ, ստացավ պետական կարգավիճակ, այն Վրաստանի Մշակույթի նախարարության կողմից Վրաստանի ժողովրդական տոների տոնացույցում մտցնելու ակնկալիքով:
Այս տարի արդեն Սանոսյան ընտանիքի և արտերկրի բոլոր սաթխացիների նյութական աջակցությամբ գյուղում կառուցվեց բացօթյա բարեկարգ հանդիսավայր: Արդյունքում հազարավոր հյուրեր ըմբոշխնեցին մշակութային հանդիսության բերկրանքը և օգտվեցին ճոխ հյուրասիրությունից:
100-ամյա հոբելյանին նվիրված միջոցառումները գյուղում մեկնարկեցին վաղ առավոտից սպորտային տարբեր միջոցառումների անցկացմամբ:
1918 թվականին թուրքական 5-րդ դիվիզիան, ուղղություն վերցնելով դեպի Ջավախք՝ Թբիլիսին նվաճելու համար, հանդիպեց սաթխացիների դիմադրությանը: Աշխարհազորային ջոկատները, որոնց միացան նաև մյուս գյուղերի կամավորական խմբերը, կանգնեցրին թուրքական կանոնավոր բանակին, ապահովելով բնակիչների տեղափոխությունը Ծալկա և փակելով դեպի Թբիլիսի թշնամու ճանապարհը: Սաթխայի հերոսամարտը՝ Սարդարապատի, Բաշ-Ապարանի և Ղարաքիլիսայի հերոսամարտերից հետո քաջաբար կասեցրեց թշնամու բանակի առաջխաղացումը:
Հարյուրավոր հայ մարտիկներ զոհվեցին՝ թշնամուն պատճառելով մեծ կորուստներ, որով կանխեցին ինչպես ջավախահայության ամբողջական կոտորածը, այնպես էլ Թբիլիսին նվաճելու թշնամու մտադրությունը:
|
