2018 թվականի հոկտեմբերի 26-27-ին Վիրահայոց թեմի «Հայարտուն» և «Հովհաննես Թումանյանի տուն» կենտրոններում մթնոլորտը հագեցած էր աշխարհահռչակ գիտնականներ Օրբելի եղբայրների մասին բանախոսությամբ,արխիվային նյութերի և նրանց մասին պատմող ֆիլմերի ցուցադրությամբ: Տուն-թանգարանի նախաձեռնությամբ,«Հովհաննես Թումանյանի տուն» կենտրոնի հրավերով և ՀՀ Մշակույթի նախարարության աջակցությամբ, Թբիլիսիում հյուրընկալվեցին ՀՀ Ծաղկաձորի Օրբելի եղբայրների տուն-թանգարանի տնօրեն Մարինե Բունիաթյանը և հիմնադիր տնօրեն, քաղաքապետարանի մշակույթի բաժնի տնօրեն Գերասիմ Մկրտչյանը: Աշխարհում երևի թե սակավաթիվ են այն ընտանիքները, որտեղ ծնված ու դաստիարակված զավակները գիտության տարբեր բնագառներում դարձել են հռչակավոր: Դրանցից մեկը Օրբելիների ընտանիքն է՝ աշխարհահռչակ գիտնականներ Ռուբեն, Լևոն և Հովսեփ որդիներով: Օրբելի երեք եղբայրներն էլ սկզբնական կրթությունը ստացել են Թբիլիսիում, ավարտել տեղի թիվ երեք գիմնազիան և իրենց անվանել են իսկական թբիլիսեցիներ, թեև որպես գիտնականներ ձևավորվել և հաստատվել են Սանկտ-Պետերբուրգում: Տուն-թանգարանի հիմնադիրների այցի նպատակը եղբայրների հայրենի քաղաքում հանրաճանաչ դարձնել ու սերունդներին իրազեկել Օրբելիների մասին:Հանդիպումները Թբիլիսիում մեկնարկեցին Վիրահայոց թեմի «Հայարտուն» կենտրոնի Գալուստ Գյուլբենկյան սրահում բացված ցուցահանդեսով: Տասնամյակներ շարունակ աշխատելով Օրբելի եղբայրներին նվիրված տուն-թանգարանի ստեղծման և հարստացման ուղղությամբ, հիմնադիր Բունիաթյան-Մկրտչյան ամուսինները հավաքագրել, ուսումնասիրել ու ամրագրել են գիտական աշխատանքների պատճեները, եղբայրների կյանքի թբիլիսյան տարիների նամակները, հուշերը և ահա երկու օրվա ընթացքում թբիլիսահայությանը ներկայացրեցին 20-րդ դարի մեծագույն գիտնականների ծառությունները, Ռուբենի, Լևոնի և Հովսեփի մասին գրքերը, տարբեր արխիվային նյութեր, նամակներ: Հետաքրքիր բանախոսությամբ հանդես եկավ հիմնադիր տնօրեն Գերասիմ Մկրտչյանը: Վերջինս ներկայացրեց յուրաքանչյուր եղբոր գործունեության ամփոփագիրը. Ռուբենը իրավաբան, ստորջրյա հնագիտության տեխնիկայի նշանավոր պատմաբան, Լևոնը՝ 20-րդ դարի խոշորագույն ֆիզիոլոգ, ռազմա-բժշկական ակադեմիայի և տիեզերական բժշկության հիմնադիր, Հովսեփը՝ հայտնի արևելագետ, ակադեմիկոս, Լենինգրադի Պետական Էրմիտաժի տնօրեն, Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի տարիներին Էրմիտաժի գանձերի տարհանումը և դրանց վերադարձը ղեկավարող: «Հովհաննես Թումանյանի տուն» կրթամշակութային կենտրոնում կայացած հանդիպմանն արդեն դահլիճում տեղեր էին զբաղեցրել դպրոցականները, տարբեր բուհերի ուսանողները: Հյուրերը այստեղ այլ տեսանկյունից թերթեցին Օրբելի եղբայրների կյանքի և գործունեության պատմությունը, կարևորելով ընտանեկան դաստիարակությունը, ծնողների հոգատար վերաբերմունքը և մշտական ուշադրությունը որդիներին նաև ուսումնառության և գիտական գործունեության տարիներին: Ընթերցվեցին տարբեր հատվածներ ծնողների և զավակների նամակագրությունից: Երկօրյա հանդիպումների ժամանակ Գերասիմ Մկրտչյանի և Մարինա Բունիաթների ելույթներում հառնում էր եղբայրներից յուրաքանչյուրի կերպարը՝ գիտնական, ազգի նվիրյալ, մեծ հայրենասեր, ծնողասեր, բարեգործ, մարդասեր: Ներկաները լսեցին իրենց հետաքրքրող հարցերի պատասխանները: Հետաքրքիր և բովանդակալից ելույթները ուղեկցվում էին «Օրբելի եղբայրների թանգարան» և «Օրբելիների կոդ» ֆիլմերի ցուցադրությամբ՝ ներկայացնելով Ռուբեն, Լևոն և Հովսեփ Օրբելի եղբայրների մեծությունը և անջնջելի հետքը համաշխարհային գիտության մեջ:
|